فنهای سانتریفیوژی یا رادیال ماشینهایی هستند که کاربرد اولیه شان ایجاد امکان جابجایی جریانهای بزرگ گاز یا هوا برای کمک به فرآیندها در واحدهای صنعتی است. این فنها به گونه ای خاص طراحی و ساخته شده اند که در دماهای بالا یا پایین، گازهای خورنده و دودهای اسیدی و ... کار کنند و میتوانند انواع مختلف گازها در کارخانه فراوری را جابجا کنند. این فنها در کارخانجات فرایندهای ذیل کاربری دارند:

• کارخانجات سیمان

فنهای سانتریفیوژی یا رادیال نقش بسیار مهمی در مراحل مختلف تولید سیمان از همان ابتدا و در آسیاب مواد خام اولیه تا تولید سیمان در کارخانجات سیمان بازی میکنند. فنها در آسیابهای مواد خام برای آماده سازی مواد خام، سیستمهای فیلتراسیون گازو همچنین بازگردش هوا مورد استفاده قرار میگیرند. فنهای فشاربالا کاربریشان را در یکدست سازی و ذخیره مواد ، حمل بهینه مواد خام، افزودنیها و مواد شیمیایی که در فرآیندهای تولید سیمان مورد استفاده قرار میگیرند نشان داده اند. گازهای داغ کوره های سیمان و پیش گرم کن ها از طریق فنهای پری هیتر جابجا میشوند که در دماهایی بالا و گاها تا 350 یا 400 درجه سانتیگراد کار میکنند. در آسیاب سیمان، فنهای سپراتور کاری بسیار سخت را انجام داده و گازهای کثیف ناشی از نوع و طبیعت این فرایند را جابجا میکنند. چندین فن سخت کار (Heavy duty) برای جابجایی هوا در کارخانه سیمان مورد نیازند. خصوصیتهایی نظیر مقاومت در برابر سایش و قابلیت اطمینان بالا، نیازمندیهای اولیه فنهایی هستند که در کارخانجات سیمان مورد استفاده قرار میگیرند.

• کارخانجات فولاد

انواع گوناگونی از فنهای سانتریفیوژی یا رادیال و فنهای محوری یا اکسیال در صنعت فولاد مورد استفاده قرار میگیرند و شرایط کاری این فنهای پرکار هم بسیار سخت است. در تولید فولاد، فنها در آسیاب مواد خام، در غبارگیری، زینترینگ (پخت) و ... به کار گرفته میشوند. این فنها نه تنها در معرض مواد گردی خیلی چسبناک قرار دارند، بلکه دماهای بالایی را نیز متحمل میشوند و تولید فولاد به عملکرد آنها وابستگی شدیدی دارد.

• نیروگاهها

بویلرهای نیروگاهها، فنهایی از نوع FD Fan یا فن دمنده را در روبروی بویلرها مورد نیاز دارند و در خروجی بویلرها فنهای ID Fan یا فنهای مکنده قرار دارند. همچنین فنهایی برای تامین هوای اولیه (Primary Air Fan) و تامین هوای ثانویه (Secondary Air Fan) مورد استفاده قرار میگیرند. این فنها نیز قلب عملکرد روان و کارآمد بویلرها برای تولید پیوسته برق هستند. برخی از این فنها از جمله آی دی فن ها در معرض گازهای ساینده هستند و همچنین در دماهای بالا هم کار میکنند. به همین دلیل، از مواد خاصی در ساختار فنهایی که در بویلرهای نیروگاهی مورد استفاده قرار میگیرند بهره برده میشود. بویلرهای نیروگاهی بزرگ بالای 500 مگاوات معمولا از فنهای اکسیال Auto Variable Pitch بهره میبرند و نیروگاههای زیر 500 مگاوات از فنهای سانتریفیوژی یا رادیال استفاده میکنند.

• صنایع شیمیایی

فنهای سانتریفیوژ یا رادیالی که در صنایع شیمیایی استفاده میشوند باید استانداردهایی را داشته باشند که امنیت حداکثری را تامین کنند. فنهای Heavy Duty در صنایع شیمایی برای تخلیه گازهای خورنده با دماهای بالا و یا گازهای خطرناک از کارخانه به کار گرفته میشوند.

• صنایع چوب و کاغذ

صنایع چوب و کاغذ اغلب از فنهای برای خشک کردن مواد، پیش این اینکه برای فرآوریهای بعدی وارد فرایند شوند بهره میبرند. فنها برای خشک کردن کاغذی که به صورت پیوسته بر روی غلتکها و با سرعت خاصی که بسته به نوع کاغذی که قرار است تولید شود متفاوت است حرکت میکند به کار برده میشوند.

• صنایع نساجی

در صنایع نساجی هر دو نوع فنهای محوری و گریز از مرکز به کار گرفته میشوند. معمولا برای خشک کردن، فنهای فشار پایین با ورودی دوگانه مورد استفاده قرار میگیرند. در حالیکه یک فن محوری کمک میکند که هوای آلوده داخل کارخانه به بیرون هدایت شود.

• صنایع غذایی

در صنایع غذایی فنها برای خشک کردن رطوبت مواد اولیه غذایی استفاده میشوند. فنهای صنعتی مورد استفاده در این صنعت معمولا از مواد با خوردگی کمتر ساخته میشوند.

• صنایع شیشه

در صنعت شیشه، فنهای گریز از مرکز در ابتدای فرآیند و برای خنک کردن کوره مورد استفاده قرار میگیرند و فنهای با فشار بالا برای تامین هوای تازه به کوره برای انجام احتراق کامل استفاده میشوند. فنی با قابلیت تحمل دمای بالا هم برای تخلیه گازهای داغ از کوره به کار گرفته میشود. فن بازگردش هم داخل کوره قرار میگیرد تا دمای یکنواخت داخل کوره را ایجاد کند.

فنها نقش مهمی در بسیاری از صنایع ایفا میکنند و فنهای متعددی بسته به فرایند صنعت مربوطه و خاص آن مورد نیاز میباشند. فنها ماشینهای مهمی هستند که قلب عملکرد بدون وقفه یک کارخانه محسوب میشوند. فنها کمک میکنند که هم محیط و هم کارگر در امنیت باشند.

شرکت ونتی اولده Venti Oelde تولید کننده فنهای سانتریفیوژ بزرگ صنعتی